สารพัดความรู้เกี่ยวกับเห็ดและประโยชน์ที่จะได้รับจากการทานเห็ดแต่ละชนิด

เห็ด อาหารที่มนุษย์รู้จักและนำมาทำอาหารมานานแสนนาน

เกร็ดความรู้

เห็ดเกิดขึ้นบนโลกนี้มานานกว่า 130 ล้านปีก่อน ประโยชน์ของเห็ดมีมากมาย ทั้งสรรพคุณทางยา การนำมาทำเป็นอาหารรสเลิศหรือในด้านของสิ่งแวดล้อม

ความจริงเกี่ยวกับเห็ด
เห็ดไม่ใช่ผักและไม่ใช่พืช

ปินิกซ์เชื่อว่าหลาย ๆ คนอาจไม่เคยรู้มาก่อน ว่าจริง ๆ แล้วเห็ดนั้น คืออะไร

เห็ด คือ ราชนิดหนึ่งที่มีวิวัฒนาการสูงกว่าราทั่วไปอย่างมาก
มีวงจรชีวิตที่ซับซ้อนกว่าราทั่วไป จนพัฒนาเป็นกลุ่มก้อน เกิดเป็นดอกเห็ดนั่นเอง

ฟังแบบนี้แล้วเพื่อน  ๆ ไม่ต้องตกใจไปนะคะ เพราะว่า เห็ดนั้นสามารถทานได้และดีต่อร่างกายด้วย

โดย เจ้าเห็ดนี่มีองค์ประกอบทางเคมีที่เรียกว่า โพลีแซคคาไรด์ที่สูง ซึ่งเจ้าสารโพลีแซคคาไรด์สูงตัวนี้มีความเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

โดยจะทำงานร่วมกับเซลล์คุ้มกันขนาดใหญ่ของร่างกาย ส่งผลให้กระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของเรา ทั้งยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพเซลล์คุ้มกันตามธรรมชาติของร่างกายเราอีกด้วย ซึ่งเซลล์คุ้มกันสามารถทำลายสิ่งแปลกปลอมที่จะเข้ามาได้ดี เช่น ไวรัส แบคทีเรีย ต่าง ๆ

เห็ดหลายชนิดจึงมักได้ฉายาว่า เสริมภูมิคุ้มกัน . . . ต้านไวรัส

แต่ก่อนที่เราจะไปลงลึกถึงประโยชน์ต่าง  ๆ ของเห็ด พี่ปินิกซ์ขอเล่าส่วนต่าง ๆ ของเห็ดก่อนนะคะ

ส่วนประกอบของเห็ด

• ส่วนหมวก ถ้าพูดถึงส่วนหมวก เชื่อว่าเพื่อน ๆ ต้องเดาถูกแน่ ๆ เพราะลักษณะส่วนนี้ของเห็ดคล้ายหมวกของคนเป็นอย่างมาก
  อยู่ด้านบนสุด ในเห็ดแต่ละชนิดก็มีลักษณะหมวกที่ต่างกันออกไป เช่น  โค้งนูน รูปกรวย รูประฆัง รูปปากแตรเป็นต้น นอกจากรูปร่างจะต่างกันสีก็ต่างกันอีกด้วย
• ส่วนครีบ ลักษณะจะเป็นแผ่นบาง ๆ อยู่ด้านล่างของหมวกเห็ด
• ส่วนก้าน บริเวณที่ติดเป็นเนื้อเดียวกับดอกเห็ด  ตรงนี้จะคอยรองรับดอกเห็ด
• วงแหวน เป็นส่วนที่เกิดจากเยื่อบาง ๆ ที่ยึดระหว่างก้านดอกกับขอบหมวกเห็ด
• เยื่อหุ้มดอกเห็ด เป็นส่วนนอกสุดที่คุ้มหมวกและหุ้มก้านไว้ ตอนที่ยังเป็นดอกอ่อน
• เนื้อ มีลักษณะเป็นเส้นใย เป็นเนื้อภายในหมวกเห็ด

เชื่อว่าเพื่อน ๆ หลาย ๆ คนคงเคยทานอาหารเมนูเห็ดกันมาบ้าง เช่น ลาบเห็ด กะเพราเห็ด เห็ดทอดกรอบ รวมทั้งแกงต่าง ๆ ที่นำเห็ดมาเป็นส่วนประกอบ

นอกจากการนำเห็ดมาปรุงสดแล้ว ยังมีการแปรรูปเพื่อยืดระยะอายุเห็ดอีกด้วย เช่น แหนมเห็ด ไส้กรอกเห็ด
เครื่องดื่มเห็ดผสมน้ำผึ้ง เห็ดทอดกรอบ ข้าวเกรียบเห็ด ซึ่งปัจจุบันก็สามารถหาซื้อได้ง่ายแถมรสชาติก็อร่อยมากด้วย

ถัดไปพี่ปินิกซ์อยากให้เพื่อน ๆ ลองยกตัวอย่างเหตุผลที่มนุษย์นิยมนำเห็ดมารับประทานสัก 3 เหตุผลหลัก ๆ

พี่ปินิกซ์เชื่อว่าเพื่อน ๆ คงมีเหตุผลผุดขึ้นมาในใจมากมาย

จากนั้นเดี๋ยวพี่ปินิกซ์จะมาสรุปประโยชน์ของเจ้าเห็ดให้เพื่อน ๆ ฟังนะคะ

สรรพคุณจากเห็ด

 เห็ดเป็นแหล่งโปรตีนและปราศจากไขมัน มีน้ำตาลและเกลือในปริมาณที่ต่ำ
แต่ไม่ได้หมายความว่าเห็ดจะไม่ให้พลังงานเลยนะคะซึ่งหมายความว่าทานมากเกินไปก็เพิ่มแคลอรี่เหมือนกันค่ะ

เกร็ดความรู้

แม้ว่าเห็ดเป็นแหล่งโปรตีน แต่ก็ไม่ใช่โปรตีนที่สมบูรณ์ไปเสียทีเดียว ดังนั้นหมายถึง แม้ว่าเราจะทานเห็ดแต่ก็ยังต้องได้รับโปรตีนจากเนื้อสัตว์ต่าง ๆ ควบคู่ไปด้วย

•  เห็ดมีเส้นใยและเปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางอาหาร ทั้งวิตามิน เกลือแร่ โดยเห็ดแต่ละชนิดก็มีวิตามินที่ต่างกันไป (เดี๋ยวพี่ปินิกซ์จะมาเล่าให้ฟังในลำดับถัดไปนะคะ)
•  4 มีงานวิจัยมากมายที่มีการรายงานว่า เห็ดมีสรรพคุณมากมายทางยา โดยจะเห็นได้จากการสกัดเห็ดต่าง ๆ ให้มาอยู่ในรูปแบบของแคปซูลเพื่อง่ายต่อการรับประทาน นอกจากนั้นยังมีการนำมาเป็นส่วนผสมหลักในกาแฟ เครื่องดื่ม ต่าง ๆ เป็นต้น

ด้วยจำนวนชนิดของเห็ดที่ว่ากันว่ามีมากกว่า 30,000 ชนิด มนุษย์จึงใช้ประโยชน์จากเห็ดมากมาย แต้ด้วยเห็ดแต่ละชนิดก็ให้สรรพคุณที่ต่างกัน อย่างที่พี่ปินิกซ์ได้บอก ดังนั้นเดี๋ยวพี่ปินิกซ์จะมาบอกประโยชน์ของเห็ดแต่ละชนิด เพื่อให้เพื่อน ๆ เลือกบริโภคได้ตรงตามประโยชน์ที่ต้องการกันนะคะ

( พี่ปินิกซ์ขออนุญาตหยิบยกมาเฉพาะเห็ดที่เป็นนิยมรับประทานในบ้านเรานะคะ)

ประโยชน์ของเห็ดชนิดต่าง ๆ

 

• เห็ดหลินจือ เห็ดที่ใคร ๆ ก็ต้องรู้จักในฐานะนักเสริมภูมิคุ้มกัน ก็คงจะหนีไม่พ้น เห็ดหลินจือ ซึ่งราคาค่อนข้างสูง ราคาน้ำหนักแห้งกิโลกรัมละ1,500-3,000 บาท เลยทีเดียว จากงานวิจัยพบว่าเห็ดหลินจือสามารถช่วยยับยั้งการเจริญของมะเร็งได้ด้วย ช่วยลดการอักเสบรวมทั้งช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดและลดไขมันในเลือดได้อีกด้วย ทั้งยังสามารถลดพิษที่มีต่อตับสามารถยับยั้งการหลั่งสารอิสตามินที่ทำให้เกิดโรคภูมิแพ้บางชนิด สรรพคุณเหล่านี้ส่งผลให้เห็ดชนิดนี้ราคาสูงมาก

งานวิจัยเกี่ยวกับสรรพคุณของเห็ดหลินจือ เห็ดหลินจือ

• เห็ดถังเช่าหรือตังถั่งเช่า  ฉายาของเห็ดชนิดนี้คือยาอายุวัฒนาชั้นดี เพราะสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดความดันโลหิต อาการใจสั่น และที่บอกว่าฉายา คือ ยาอายุวัฒนะเพราะถังเช่า ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย ช่วยชะลอวัย ช่วยต้านมะเร็งและเนื้องอก (ช่วยลดการแพร่กระจายของมะเร็งและเนื้องอก) ช่วยฟื้นฟูการทำงานของไต เหมาะสำหรับใครที่ใช้ไตหนัก ๆ เพราะมีรายงาย งานวิจัยพบว่าถั่งเช่าช่วยให้ผู้ป่วยที่เป็นโรคไตวายเรื้อรังมีอาการดีขึ้นมากถึง 51% หลังจากรักษาด้วยถั่งเช่าเพียง 1 เดือน จริง ๆ แล้วเห็ดชนิดนี้ราคาก็ไม่เบานะคะแต่ก็คุ้มค่าแล้วค่ะกับสรรพคุณ
• เห็ดหอมหรือเห็ดชิตาเกะ  มีสีน้ำตาลตรงหมวก ค่อนข้างนิ่ม อุดมไปด้วยวิตามินบี หรือวิตามินดีที่เสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูก ทั้งยังมีกรดโฟลิก กรดอะมิโน ซิลิเนียม สังกะสี  และสารสเตอรอล สารเลนทิแนนมีคุณสมบัติต้านมะเร็ง สารอิริตาดีนีนช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล สารเบต้ากลูแคนที่เป็นสารสำคัญที่จะช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน พี่ปินิกซ์ได้ยินแบบนี้แล้วมื้อต่อไปกะจะลองทำเมนูเห็ดหอมดูบ้างแล้วนะคะเนี่ย
  สรรพคุณเพิ่มเติมของเห็ดหอม
• เห็ดเข็มทอง เห็ดที่เรามักนำมาใส่ในสุกี้หรือชาบู สีขาว ๆ ลักณะเรียวยาว รสชาติอร่อย เพื่อน ๆ ทราบไหมคะว่า เห็ดเข็มทองไม่ได้มีดีแค่รสชาตินะคะ แต่สรรพคุณยังจัดเต็มอีกด้วย ทั้งด้านภูมิคุ้มกัน เพราะมีสาร Flammulin ที่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง แถมเห็ดชนิดนี้สามารถดักจับไขมันส่วนเกินของร่างกายด้วย สามารถช่วยในเรื่องของการลดน้ำหนักเพราะว่ามีผลกระตุ้นการทำงานของระบบเผาผลาญในร่ายกาย ให้ระบบขับถ่ายทำงานดีขึ้น
• เห็ดนางฟ้า เป็นเห็ดที่มีวิตามินซีเป็นวิตามินที่มีมาก จึงช่วยในเรื่องของหวัดได้ มีสารอัลฟากลูเเคน ซึ่งจะช่วยป้องกันไม่ให้เซลล์ถูกทำลายจนกลายเป็นเนื้อร้ายได้ มีซีลีเนียม ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่ช่วยต่อต้านสารอนุมูลอิสระ เห็ดนางฟ้าสามารถช่วยป้องกันเชื้อโรคไม่ให้เข้ามาภายในร่างได้ง่ายอีกด้วย
• เห็ดออรินจิหรือเห็ดนางรมหลวง  มีแคลอรี่ต่ำ เหมาะสำหรับเป็นอาหารเพื่อควบคุมน้ำหนัก มีสารต้านมะเร็ง คือ สารเบต้ากลูแคน มีช่วยป้องกันการถูกทำลายของเซลล์ คือ เออโกไธโอนีน  และสามารถช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ทั้งยังเหมาะกับผู้ที่เป็นโรคเบาหวานเพราะว่าสามารถช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้
• เห็ดหูหนู สรรพคุณ คือ สามารถแก้ท้องร่วง ช่วยเกี่ยวกับอาการริดสีดวงทวาร ช่วยห้ามเลือด ช่วยอาการเลือดคั่ง เห็ดหูหนูมีสรรพคุณได้ด้านเสริมภูมิคุ้มกัน ชะลอความเสื่อมของเซลล์ และช่วยเกี่ยวการอาการแทรกซ้อนจากการฉายแสงรักษาโรคมะเร็ง
  
• เห็ดฟาง เป็นเห็ดชนิดที่หาได้ง่าย ราคาไม่แพง มีกรดอะมิโนหลายชนิด โมีสารอาหารประเภทโปรตีน และยังเปี่ยมไปด้วยแร่ธาต เช่น ธาตุเหล็ก แคลเซียม  นอกจากนั้นยังมีวิตามิน B1 B2 และ Vavatoxins  ที่ช่วยป้องกันการเจริญเติบโตของไวรัส ช่วยลดความดันโลหิตและโรคหัวใจ ที่สำคัญเห็ดฟางไม่ทำให้อ้วนอีกด้วย

เพื่อน ๆ คิดเหมือนปินิกซ์ไหมคะว่าเห็ดมีสรรพคุณทางยาอย่างมาก หากเราเลือกบริโภคอย่างเหมาะสมน่าจะสามารถช่วยลดค่ารักษาพยาบาลได้เยอะเลย

สรุป

เห็ดเป็นอาหารของผู้คนมาอย่างยาวนาน อดีตนำมาประกอบอาหาร ในปัจจุบันมีการนำมาแปรรูปที่หลากหลาย มีงานวิจัยมากมายเกี่ยวกับประโยชน์ของเห็ด
แต่ถึงจะมีปะโยชน์ขนาดไหน เราก็ไม่ควรทานมากเกินไปนะคะ

แล้วหากใครที่มีผู้ป่วยเบาหวานหรือโรคต่าง ๆ เห็นว่าเห็ดมีสรรพคุณมากมาย ทั้งยังมีแบบแคปซูลให้สะดวกต่อการทาน แล้วจะซื้อไปให้ผู้ป่วยทาน พี่ปินิกซ์ขอบอกเลยว่า สำคัญที่สุดคือต้องปรึกษาคุณหมอที่เชี่ยวชาญก่อนนะคะ