ขึ้นชื่อว่าไขมัน ใช่ว่าจะไม่ดีเสมอไป เพราะไขมันก็มีทั้งไขมันดีและไขมันเลว!

ไขมัน ชื่อนี้ใครได้ยินก็เป็นอันต้องถอยหนี โดยเฉพาะผู้ที่รักสุขภาพหรืออยู่ในช่วงลดน้ำหนักคงแทบอยากจะวิ่งไปให้ไกล

เกร็ดความรู้

เวลาที่พูดถึงเจ้าไขมัน หลายคนคงนึกถึงสิ่งที่พอกพูนอยู่ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ทั้งพุง แขน ขา เป็นต้น
ซึ่งนั่นก็ไม่ได้ผิดนะคะ แต่ว่าจริง ๆ แล้วไขมันก็มีทั้ง ไขมันดี ไขมันเลว เหมือนคนเรานี่แหล่ะค่ะ

ซึ่งไขมันดีก็มีความจำเป็นต่อร่างกาย วันนี้พี่ปินิกซ์จึงจะมาเพื่อน ๆ แยกว่าไขมันไหนรับประทานได้หรือไม่ควรรับประทาน
โดยก่อนอื่นมีคำที่เราต้องเข้าใจตรงกันก่อน ดังนี้นะคะ

ไขมัน คือ . . .

ไขมัน (Fat)  คือ 1 ใน สารอาหารจากทั้งหมด 5 หมู่ (คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน  วิตามินและเกลือแร่ ) ซึ่งเป็นสารอาหารประเภทที่ให้พลังงานกับร่างกาย

ในน้ำหนักที่เท่ากัน เจ้าไขมันก็ให้พลังงานสูงกว่าเพื่อนเลยค่ะ

นั่นคือ 9 แคลอรี / กรัม ในขณะที่คาร์โบไฮเดรตให้พลังงาน 4 แคลอรี่ / กรัม

ถึงอย่างนั้นร่างกายก็ขาดไขมันไม่ได้ เพราะไขมันมีหน้าที่สำคัญ ทั้งให้ความอบอุ่นกับร่างกาย ทำให้วิตามินสามารถละลายได้ (ปกติวิตามินบางชนิด สามารถละลายในน้ำและบางชนิดก็สามารถละลายได้เฉพาะในไขมัน) ทั้งไขมันยังช่วยร่างกายในการดูดซึมวิตามินบางชนิดอีกด้วย

นอกจากนั้นก็ช่วยในเรื่องของการเจริญเติบโต การทำงานของฮอร์โมน ระบบการเผาผลาญรวมถึง การทำงานของสมอง

เห็นไหมคะว่าไขมันก็มีประโยชน์ไม่น้อย

เพียงแต่ว่าเราจะต้องเลือกชนิดที่เป็นไขมันดี

พี่ปินิกซ์เชื่อว่าหลาย ๆ คนคงเคยได้ยินกันมาบ้าง สำหรับไขมันดี ไขมันเลว
วันนี้พี่ปินิกซ์จะมาลงลึกให้ฟังกันอีกสักหน่อย เผื่อเพื่อน ๆ บางคนยังสงสัย

ไขมันดี High Density Lipoprotein (HDL) vs ไขมันไม่ดี Low Density Lipoprotein (LDL)

พอพูดถึง HDL (ไขมันดี) และ LDL (ไขมันไม่ดี) บางคนอาจจะคุ้น ๆ ว่าเคยเห็นที่ไหน

พี่ปินิกซ์บอกเลยค่ะว่าเราจะเจอค่า HDL(ไขมันดี) และ LDL (ไขมันไม่ดี) ในผลตรวจสุขภาพประจำปีของเรานั่นเอง

พอฟังแบบนี้ หลายคนคงร้องอ๋อ คำถามที่น่าจะตามมานั้นคือแล้วค่าเหล่านี้ หมายถึงอะไร
ตามมาดูกันเลยค่ะ

•  ไขมันดี High Density Lipoprotein (HDL)

ไขมันชนิดนี้เป็นชนิดที่ดีกับหลอดเลือดแดง เนื่องจากป้องกันไม่ใช้เหล่าตัวร้ายได้แก่ คอเลสเตอรอล (LDL) และไตรกลีเซอไรด์ (Tg) ซึ่งเป็นไขมันไม่ดี มาสะสมในหลอดเลือด

นอกจากนี้ยังมีทำหน้าที่กำจัดคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี โดยการลำเลียงจากเลือดไปทำลายที่ตับ

•  ไขมันไม่ดี Low Density Lipoprotein (LDL)

LDL ไขมันชนิดนี้เป็นชนิดที่ไม่ดีกับหลอดเลือด มีหน้าที่ลำเลียงคอเลสเตอรอลจากตับให้เข้าสู่กระแสเลือด จากนั้นร่างกายจะนำคอเลสตอรอลปริมาณหนึ่งไปใช้ หากในเลือดเหลือคอเลสเตอรอลเยอะก็จะเกิดการสะสมคอเลสเตอรอลเหล่านี้ในหลอดเลือด

เผื่อใครนึกภาพไม่ออก พี่ปินิกซ์ขอเล่าแบบนี้ โดยปกติเลือดของเราก็ไหลเวียนไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยมีหลอดเลือดที่ทำหน้าที่เหมือนสายยางพาดไปทุกพื้นที่

มีหัวใจที่ทำหน้าที่เหมือนตัวปั๊มเพื่อคอยส่งเลือดตั้งแต่หัวจรดปลายเท้า

ทีนี้หากมีคอเลสเตอรอลเหลืออยู่มาก ๆ ก็จะส่งผลให้เกิดการสะสมคอเลสเตอรอลตามหลอดเลือดทำให้หลอดเลือดแดงแข็งตัวหรือตีบ

ในอนาคตอาจส่งผลทำให้มีลิ่มเลือด จนเกิดการอุดตันในหลอดเลือด

นอกจากนั้นยังส่งผลต่อการทำงานของหัวใจ สมอง ไตและอาจก่อให้เกิดโรคหัวใจขาดเลือด สมองขาดเลือด อัมพาตอัมพฤกษ์  ไตวาย รวมถึง ความดันเลือดสูง (เนื่องจากคอเลสเตอรอลเลวมาเกาะเป็นสิ่งกีดขวางทางเดินของเลือดหลอดเลือด)

หลังจากรู้จักไขมันดีและไขมันเลวแล้ว ต่อไปมาดูกันดีกว่าว่า ทั้งไขมันดีและไขมันเลวมาจากไหนบ้าง

HDL (ไขมันดี) อยู่ที่ไหน

อาหาร ที่มี HDL ส่วนมากจะเป็นกรดไขมันที่อยู่ในพืชหรืออาหารจากธรรมชาติ
เช่น น้ำมันมะกอก ถั่วลิสง อะโวคาโด ธัญพืชไม่ขัดสี เมล็ดเจีย ผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง ปลาชนิดต่าง ๆ เช่น ปลาแมกเคอเรล ปลาซาร์ดีน  ปลาแซลมอน ที่สำคัญควรหลีกเลี่ยงบุหรี่ เพราะบุหรี่มีผลลด HDL

ออกกำลังกายเป็นประจำจะช่วยเพิ่มไขมันดีและลดไขมันไม่ดี

หลีกเลี่ยง LDL (ไขมันเลว) ได้อย่างไร

หลีกเลี่ยงอาหารประเภทไขมันอิ่มตัว เช่น ไขมันจากหมู ไก่ เนื้อสัตว์ต่าง ๆ (ยกเว้นเนื้อปลา)
รวมไปถึงเนย ชีส ไข่ เค้ก คุกกี้ เป็นต้น ทั้งยังสามารถพบในน้ำมันจากพืชได้อีกด้วย เช่น น้ำมันปาล์ม น้ำมันมะพร้าวเป็นต้น

อาหารที่มีไขมันทรานส์ (Trans Fat)  ซึ่งก็มีทั้งที่ได้จากธรรมชาติและมนุษย์สร้างขึ้น ที่ได้มาจากธรรมชาติพบในเนื้อสัตว์ เช่น วัว ควาย (สัตย์เคี้ยวเอื้อง) เป็นต้น ส่วนที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้นก็เกิดจากการเติม สารไฮโดรเจนเข้าไป มักนำไปทำอาหารแปรรูปต่าง ๆ เช่น เนยเทียม ครีมเทียม คอฟฟี่เมท อาหารอบ อาหารทอด เป็นต้น

มาตรฐานระดับปริมาณไขมันไม่ดี (LDL) 

โครงการศึกษาคอเลสเตอรอลแห่งชาติอเมริกัน (NCEP) กำหนดมาตรฐานระดับของไขมัน LDL ในเลือด

น้อยกว่า100 mg/dl	พอดี	optimal
100 – 129	เกินพอดี	above optimal
130-159	สูงคาบเส้น	borderline high
160-189	สูง	high
190	สูงมาก	very high

• ระดับที่ต้องเริ่มใช้ยา >= 160 mg/dl หรือ 190 mg/dl

สรุป

คร่าว ๆ ว่าไขมัน คือ สารอาหารที่ร่างกายต้องการ เพียงแต่เราก็เลือกรับประทานให้เหมาะสมและตรวจสอบดูว่า
ไขมันที่เราจะได้รับคือไขมันดีหรือไขมันเลว นอกจากการเลือกบริโภคแล้วก็อย่าลืมออกกำลังกายควบคู่ไปด้วยนะคะ

ขอขอบคุณข้อมูลจาก  พบแพทย์ (pobpad.com)